logo
episode-header-image
Oct 2024
1h 33m

نظریه همه چیز (قسمت آخر)

Shahin Javadi Nezhad & Reza Haririan
About this episode

۶ فصل، ۱۲۰ قسمت، یک نظریه همه چیز

حامیان:

منبع: کتاب معادله خدا

 

نظریه ریسمان:‌ یک تئوری همه چیز

درک انسان از جهان در طول زمان به‌طور چشمگیری تکامل یافته است، که ناشی از کنجکاوی و تمایل به فهم دنیای اطراف بوده است. تمدن‌های اولیه، مانند یونانیان باستان، تلاش کردند تا جهان را از طریق فلسفه و مشاهده توضیح دهند. آن‌ها باور داشتند که جهان از چهار عنصر اساسی تشکیل شده است: زمین، هوا، آب و آتش. اما توضیحات آن‌ها اغلب فاقد پایه‌ی تجربی قوی بود.

فیزیک کلاسیک

این وضعیت با وقوع انقلاب علمی و ظهور متفکرانی چون آیزاک نیوتون تغییر کرد. نیوتون با ترکیب مشاهده و تحلیل ریاضی دقیق، قوانین حرکت و گرانش را فرمول‌بندی کرد که به‌طور دقیق رفتار اجسام روی زمین و در آسمان را توضیح می‌داد. کار او تفکر علمی را متحول کرد و زمینه‌ساز پیشرفت‌های بعدی شد.

یکی از این پیشرفت‌ها در قرن‌های بعد با نظریه‌ی الکترومغناطیس جیمز کلرک ماکسول رقم خورد. معادلات ماکسول نیروهای ظاهراً جداگانه‌ی الکتریسیته و مغناطیس را به‌عنوان جنبه‌های مختلف یک پدیده‌ی واحد معرفی کرد. این کشف، نه‌تنها درک ما از جهان را پیش برد، بلکه راه را برای شگفتی‌های فناورانه‌ای مانند روشنایی الکتریکی و ارتباطات رادیویی هموار ساخت.

فیزیک مدرن

آلبرت اینشتین در اوایل قرن بیستم با نظریه‌های نسبیت خاص و عام، درک ما از کیهان را بیشتر دگرگون کرد. نسبیت خاص نشان داد که زمان و فضا مطلق نیستند و به چارچوب مرجع ناظر وابسته‌اند. نسبیت عام نیز مفهوم گرانش را به‌عنوان انحنای فضازمان توضیح داد. ایده‌های اینشتین بسیاری از باورهای پیشین درباره‌ی ماهیت واقعیت را به چالش کشید و افق‌های جدیدی برای پژوهش‌های علمی گشود.

در همین زمان، انقلابی دیگر در دنیای بسیار کوچک در حال وقوع بود: مکانیک کوانتوم. فیزیکدانان پیشگامی مانند ماکس پلانک و نیلز بور دریافتند که انرژی به‌صورت بسته‌های گسسته به نام کوانتوم وجود دارد. این کشف، درک جدیدی از رفتار ماده و انرژی در سطح اتمی و زیراتمی به‌وجود آورد.

مکانیک کوانتوم همچنین منجر به بحث‌های فلسفی عمیقی درباره‌ی ماهیت واقعیت شد. تفسیر کپنهاگ، که توسط بور و ورنر هایزنبرگ پشتیبانی می‌شد، استدلال می‌کرد که ذرات کوانتومی تا زمانی که اندازه‌گیری نشوند، ویژگی‌های مشخصی ندارند. این تفسیر، مفهوم دوگانگی موج-ذره را معرفی کرد که نشان می‌داد موجودات کوانتومی می‌توانند هم‌زمان رفتاری شبیه به موج و ذره از خود نشان دهند.

اینشتین با ماهیت احتمالاتی مکانیک کوانتوم مخالفت کرد و جمله‌ی معروف “خدا تاس نمی‌اندازد” را بیان کرد. با وجود تردیدهای او، مکانیک کوانتوم به نظریه‌ای بسیار موفق تبدیل شد و پیش‌بینی‌های دقیقی درباره‌ی طیف گسترده‌ای از پدیده‌ها ارائه داد.

نظریه ریسمان

جست‌وجوی نظریه‌ای که نظریه‌های ناسازگار نسبیت عام و مکانیک کوانتوم را متحد کند، منجر به توسعه‌ی نظریه‌ی ریسمان شد. این نظریه بیان می‌کند که واحدهای بنیادی جهان، ذرات نقطه‌ای نیستند، بلکه رشته‌های بسیار کوچکی هستند که در حال ارتعاش‌اند. ارتعاشات مختلف این رشته‌ها به ذرات و نیروهای مختلفی که در طبیعت مشاهده می‌کنیم، شکل می‌دهند.

یکی از جنبه‌های جالب نظریه‌ی ریسمان این است که وجود ابعاد فضایی اضافی را فرض می‌کند، فراتر از سه بعدی که ما تجربه می‌کنیم. این ابعاد اضافی در مقیاس‌های بسیار کوچک پیچیده شده‌اند و به همین دلیل در زندگی روزمره غیرقابل مشاهده‌اند.

هرچند نظریه‌ی ریسمان پتانسیل بزرگی برای تبدیل شدن به نظریه همه چیز دارد، اما همچنان تئوری بسیار فرضی است. تأیید تجربی آن به‌دلیل انرژی‌های بسیار بالایی که برای بررسی مقیاس‌های کوچک مورد نیاز است، چالش‌برانگیز است.

قسمت‌های مرتبط:

مجموعه بیگ‌بنگ (قسمت اولدومسوم)

خودکشی کوانتومی

دنباله‌دار هالی

مجموعه نیرو‌های بنیادی (قسمت اولدومسوم)

دانشمند و سیاه‌چاله‌اش

پارادوکس اطلاعات سیاه‌چاله

جهان‌های موازی

مجموعه AC/DC (قسمت اولدومسوم)

پایان همه‌چیز

جیمزوب

مادره تاریک

انرژی تاریک

خودآگاهی کوانتومی

مجموعه جنگ‌های کوانتومی (قسمت اولدومسوم)

مغز بولتزمان

 

Up next
Aug 2024
فصل دوم جنگ‌های هسته‌ای – تیزر
ما در حال آماده کردن ویدیو اجرای زنده آخرین قسمت استرینگ کست هستیم ولی تا اونموقع میتونید به فصل جدید جنگ‌های هسته‌ای گوش کنید. داستان جنگ سرد و درگیری آمریکا و شوروی برای کنترل خطرناک‌ترین سلاح جهان پخش فصل دوم از چهارشنبه ۳۱ مرداد در کست‌باکس، اپل یا اسپاتیفای بشنوید!     
2m 12s
Jul 2024
فراخوان استرینگِ‌ من
فراخوان داستان‌های شما از هشت سال استرینگ ما می‌خواهیم از خاطرات شما با استرینگ کست یک کلیپ کوچک بسازیم؛ برای ثبت این لحظات و تشکر از خانواده‌ای که در کنار هم شکل داده‌ایم. این بار شما روایتگر هستید و ما شنونده. داستانی نه از گوشه‌های عجیب و غریب علم، بلکه از مسافرین این سفر کهکش ... Show More
2m 14s
Mar 2024
مغز بولتزمان
داستان ماشین بخار، میمون‌های تایپیست و توهم هوشیاری ما حامی: ویپاد، ترابانک پاسارگاد منبع: کتاب تا پایان زمان پادکست جنگ‌های هسته‌ای:‌ روایتی از جنگ سرد و خطرناکترین سلاح بشریت این مجموعه را در تمامی اپ‌های پادکست بشنوید! مغز بولتزمان:‌ احتمال هوشیاری لحظه‌ای در کهکشان در پهنه ی ... Show More
29m 59s
Recommended Episodes
Jan 2022
17. عبور از مه - آگاتا کریستی - قسمت 1
ستوان پلیس «جینا باکستر» به تازگی دانشکده ی افسری پلیس را تمام کرده است. کاترین، عمه‌ی جینا، دوستی قدیمی به نام «کارولین» دارد که در ضمن مادرخوانده‌ ی جینا هم است. کارولین با دکتر روان‌شناسی به نام «لوییس مارتین» ازدواج کرده است و این سومین ازدواجش محسوب می‌شود، همین موضوع باعث ش ... Show More
51m 52s
Sep 2020
بخش یازدهم: رویارویی با ترس (علی)
این مدیتیشن برای حالت خوابیده طراحی شده زندگی بر روی کره‌ی زمین از ابتدا برای انسان همیشه با ترس همراه بوده‌.ترس از دست‌ دادن داشته‌ها امری طبیعیه و در همه‌ی انسان‌ها و بسیاری دیگر از موجودات زنده مشترکه. اما نحوه‌‌ی نگرش ما به این ترس‌ها می‌تونه به شدت اونو‌ تحت تاثیر قرار بده.غ ... Show More
12m 49s
Feb 2023
مانترا: بخش ۲ (سارا)
تو دنیای امروز دائما با حجم زیادی از اطلاعات، سرگرمی ها درگیر هستیم و آنقدر سرعت داده های جدید زیاد هست که گاها استراحت ذهنی بنظر سخت میاد.ما هر روز رو با کلی رویا و برنامه های جدید شروع می کنیم. تو روزمرگی های شلوغ و پرهیاهو با مدیتیشن می تونین زمانی رو به آرامش ذهنتون اختصاص بد ... Show More
11 m
Feb 2023
مانترا: بخش ۱ (سارا)
تو دنیای امروز دائما با حجم زیادی از اطلاعات، سرگرمی ها درگیر هستیم و آنقدر سرعت داده های جدید زیاد هست که گاها استراحت ذهنی بنظر سخت میاد.ما هر روز رو با کلی رویا و برنامه های جدید شروع می کنیم. تو روزمرگی های شلوغ و پرهیاهو با مدیتیشن می تونین زمانی رو به آرامش ذهنتون اختصاص بد ... Show More
17m 56s